Jakie są różnice między sezamem białym a sezamem czarnym?

Spis Treści

1. Wstęp

2. Tło Historyczne

3. Sezam czarny a sezam biały. Czym się różni

4. Sezam czarny i sezam biały – lek na wszystko

   1. Sezam na poprawę trawienia

   2. Sezam jako recepta na mocne kości

   3. Sezam jako antidotum na choroby serca

   4. Sezam jako sposób na bezsenność i depresje

5. Zastosowanie nasion sezamu

6. Kiedy sezam nie jest zalecany

7. Sezam - czy dla każdego

   1. Sezam a dieta niemowlęcia i dziecka

8. Sposób na sezam

1. Wstęp

Pewnie większość z nas zna sezam. Jednak czy wiedzieliście o tym, że występują różne jego odmiany? Obecnie na rynku można znaleźć dwie odmiany sezamu: sezam czarny i sezam biały.

Choć w Polsce większą popularnością cieszy się biała odmiana sezamu, to nie brakuje również zwolenników czarnych nasion tej rośliny. Poniżej, dowiesz się czym dokładnie jest sezam, jakie różnice występują między sezamem czarnym a białym oraz jak możesz włączyć sezam do swojej diety.
 

2. Tło Historyczne

Sezam jest jedną z najstarszych uprawianych roślin oleistych na świecie, bo ok. 3000 lat. Hodowana jest głównie w ciepłym klimacie, w takich miejscach jak Birma czy Indie. Mimo że za ojczyznę sezamu uznaje się Subsaharyjską Afrykę, można go również spotkać na kontynencie europejskim – Francja, Turcja czy Cypr, gdzie został uznany za gatunek inwazyjny.
 

3. Sezam czarny a sezam biały. Czym się różni

Kolor to nie jedyna cecha, jaka różni sezam czarny od sezamu białego. Te dwie odmiany różnią się także pochodzeniem, smakiem, zapachem, ale również wartością odżywczą i zastosowaniem. Białe nasiona sezamu częściej spotykane są w Afryce i Ameryce Południowej. Charakteryzują się lekko orzechowym smakiem i zapachem. Choć zarówno sezam biały, jak i czarny są źródłem białka, wapnia, magnezu i żelaza, to jego czarna odmiana jest bardziej bogata w te składniki odżywcze.Za ojczyznę czarnego sezamu uznaje się kraje Azji Południowo-Wschodniej. Jego smak jest bardziej wyrazisty, natomiast zapach ostrzejszy. Dzięki zawartości łuski, której pozbawiony jest sezam biały, sezam czarny dostarcza organizmowi większą ilość białka, magnezu, żelaza oraz wapnia.Oprócz wyżej wymienionych składników sezam czarny jest również bogatym źródłem przeciwutleniaczy, błonnika i lignany.
 

4. Sezam biały i sezam czarny – lek na wszystko?

Sezam, podobnie jak inne nasiona, jest bogatym żródłem nie tylko błonnika i tłuszczy roślinnych, ale także witamin i składników mineralnych. 1 łyżka (10g) sezamu czarnego zapewnia:

Kcal – 57

Białko – 1,7g

Tłuszcze – 5g

Węglowodany – 2,3g

Błonnik pokarmowy – 1,2g

Wapń: 9,7 mg

Magnez: 3,5mg

Fosfor 6,3 mg

Żelazo: 1,5mg

Cynk: 0,8 mg

Selen: 3,4 µg

Kwas foliowy: 11,5 µg

Dla porównania, 1 łyżka (10g) sezamu białego dostarcza:

Białko – 2g

Tłuszcze – 6g

Węglowodany – 1,2g

Błonnik pokarmowy – 1,2g

Wapń: 6 mg

Magnez: 3,5mg

Fosfor 6,7mg

Żelazo: 0,6mg

Cynk: 0,6mg

Selen: 3,4µg

Kwas foliowy: 9,7 µg

Mimo większej zawartości składników odżywczych w sezamie czarnym niż w białym, to zarówno spożywanie sezamu czarnego jak i sezamu białego niesie ze sobą wiele korzyści dla naszego zdrowia.

4.1 Sezam na poprawę trawienia

Sezam, dzięki dużej zawartości błonnika pokarmowego wpływa korzystnie na nasz układ pokarmowy. Poprawia pracę jelit, dzięki czemu zapobiega zaparciom.

4.2 Sezam jako recepta na mocne kości

Jeśli chcesz zadbać o stan swoich kości, wprowadź do swojej diety sezam czarny. Sezam czarny jest bogatym źródłem wapnia, składnika mineralnego, który jest kluczowym budulcem zarówno kości jak i zębów.

4.3 Sezam jako antidotum na choroby serca

Zarówno sezam czarny, jak i sezam biały w ok. 50% składa się z tłuszczy. Oprócz tłuszczy jest również bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych: Omega 6 i Omega 3. Jeśli chodzi o kwasy tłuszczowe Omega 3, to tu największą uwagę należy poświęcić kwasowi oleinowemu. Kwas oleinowy, który przy jednoczesnym obniżaniu frakcji cholesterolu LDL (złego cholesterolu), wpływa na wzrost HDL (dobrego cholesterolu). Przyczynia się to do utrzymania prawidłowej pracy serca oraz optymalizacji ciśnienia krwi.

4.4 Sezam jako sposób na bezsenność i depresje

Tryptofan to kolejny składnik odżywczy, którego bogatym źródłem jest sezam. Tryptofan jest składową istotnych hormonów i neuroprzekaźników. Mowa tu o melatoninie (hormon) oraz serotoninie (neuroprzekaźnik). Pierwszy z nich odpowiada za regulację rytmu dobowego, natomiast drugi odpowiada za dobry nastrój. Zapobiega również stanom lękowym i depresji.

5. Zastosowanie nasion sezamu

Pierwotnie, sezam był wykorzystywany przede wszystkim do pozyskania oleju, z który wykorzystywano np. w lampach olejowych. Starożytni Chińczycy produkowali z sadzy, która była produktem końcowym podczas palenia sezamu, tusz a starożytni rzymianie, do produkcji pasty konsystencją przypominające humus, z dodatkiem kminku.

Obecnie, zarówno sezam czarny jak i sezam biały wykorzystywany jest jako dodatek nie tylko do dań wytrawnych, ale również do deserów. Nasionka te wykorzystuje się również do produkcji oleju.

Do najbardziej popularnych dań, do których wykorzystuje się sezam, zalicza się m. in: Tahini, chałwa czy sezamki
 

Chałwa - słodycz na bazie karmelu i sezamu. Ma kruchą i tłustą konsystencje. Ojczyzną tej słodkości z sezamu jest Iran

Tahini - tradycyjna pasta kuchni Bliskiego Wschodu wykonana z sezamu. Baza np. dla humusu.

Sezam ma również zastosowanie w kosmetyce, w postaci oleju sezamowego. Olej z nasion sezamu dodawany jest do kremów, masek czy produktów do higieny jamy ustnej.

6. Kiedy sezam nie jest zalecany

Mimo, że sezam ma dużo właściwości zdrowotnych, należy pamiętać, że jest również silnym alergenem. Oprócz osób uczulonych na sezam, nie zaleca się jego spożywania przez osoby, u których występuje alergia na orzechy, kiwi czy różne rodzaje mąk (ryzyko wystąpienia alergii krzyżowej).

Producenci mają obowiązek zatem oznaczać produkty spożywcze i informować o obecności np. sezamu.

7. Sezam czy dla każdego

Wykluczając alergie pokarmową, nie ma innych większych przeciwwskazań do spożywania sezamu. Może być stosowany podczas ciąży czy laktacji (nie więcej niż 50g/dobę). Ze względu na niski indeks glikemicznym, zalecany jest dla osób cierpiących na cukrzyce. Sezam (czysty, bez żadnych zanieczyszczeń oraz pochodzący z znanych źródeł) nie zawiera glutenu, więc jest bezpieczny dla osób np. z celiakią

7.1 Sezam a dieta niemowlęcia i dziecka

Sezam jest silnym alergenem, dlatego wprowadzanie sezamu do diety dziecka poniżej 1 roku życia powinno być ostrożne. Zaleca się, że nasiona sezamu bądź sezam w postaci oleju sezamowego, można wprowadzić do diety dziecka nie wcześniej niż między 6 a 7 m.ż. Należy tu zaznaczyć, że sezam powinien być jako dodatek a nie w czystej postaci (np. jako dodatek do zupy czy ziemniaków tłoczonych).

8. Sposób na sezam

Sezam można spożywać w trzech postaciach: zmielonej, prażonej oraz w całości.

Jeśli chcesz uprażyć sezam w celu wydobycia jego orzechowego zapachu, wystarczy nasiona przełożyć na nagrzaną patelnie. Należy pamiętać, aby nasiona sezamu cały czas mieszać (w ten sposób unikniesz przypalenia nasion)

Natomiast, jeśli chcesz, aby nasiona sezamu były bardziej przyswajalne dla twojego przewodu pokarmowego, tu lepszy będzie sezam mielony. Mielenie zwiększa wchłanianie znajdujących się w nasionach sezamu, składników odżywczych, mineralnych i witamin.

Jeżeli szukasz ziaren czarnego sezamu to znajdziesz je w naszym sklepie internetowym TUTAJ, natomiast biały sezam znajdziesz TUTAJ